Etherische olie

Etherische olie is een vluchtige olie en betreft een aromatisch geconcentreerd extract van planten. Etherische olie wordt ook wel essentiële olie of aromatische olie genoemd.

Wat is etherische olie?

De inleidende zin zegt nog niet zoveel. Hoezo een vluchtige olie, een aromatisch geconcentreerd extract? Het klinkt heel duur en mooi, maar voor de meeste mensen zegt het niet zo veel.

Waar komt etherische olie in voor?

Etherische olie is een olie die – simpel gezegd – voorkomt in cellen in bloemen, bladeren, de schil, wortels, zaden en in schors. Bij olie denken wij aan vettigheid, maar etherische olie is geen ‘vettige’ olie en heeft een andere samenstelling dan bijvoorbeeld zonnebloemolie.

Kenmerken etherische olie

Etherische oliën geven de plant bescherming, hebben ontstmettende eigenschappen. Verder geeft de olie de kruidenplant zijn eigen smaak, heeft (soms) een bepaalde medische waarde, maar wordt vooral vanwege de geur gebruikt. Er zijn vele manieren denkbaar waarbij je etherische olieën gebruikt of kunt gebruiken. Dat kan geestelijk zijn, bijvoorbeeld ter ontspanning of verfrissing, of lichamelijk ter verfrissing, ter ontspanning van de spieren, verfraaiing van de huid. Denk verder aan huis- tuin en keukenmiddeltjes, zoals potpourri, wierook en luchtverfrissers. Aromatherapie is in toenemende mate populair waarbij de geuren voor diverse doeleinden gebruikt kunnen worden en elke olie weer zijn eigen eigenschap heeft.

Wijze van winnen

Er zijn verschillende manieren waarop etherische oliën worden gewonnen:

  • distillatie
  • persing
  • enfleurage
  • door een oplosmiddel

Distillatie
Distillatie is een scheidingstechniek gebaseerd op het verschil in kookpunt van twee of meer stoffen in een oplossing. Anders gezegd: stoffen worden gescheiden doordat verschillende stoffen verschillend verdampen. Damp wordt afgevoerd en vervolgens in in een apart vat gecondenseerd. Lees hier meer over deze techniek.

Persing
Persing is een techniek waarbij de olie letterlijk uit de planten wordt geperst. Bijvoorbeeld de etherische olie uit citrusvruchten die men uit de schil van de vruchten perst.

Roos

Enfleurage
Bij enfleurage gebruikt men vet om de olie te absorberen. Kort samengevat legt men bij koude enfleurage de bloemen tussen platen met vet. De bloemen worden (gedeeltelijk) dagelijks gewisseld. Het proces duurt meestal enkele weken totdat het vet verzadigd is. Dan zal men de olie uit het vet verwijderen met behulp van alcohol, waarna de alcohol door verdamping wordt verwijderd. Een zeer arbeidsintensief proces dat toegepast wordt voor tere bloemblaadjes zoals jasmijn. Lees hier meer over enfleurage.

Oplosmiddel
Alcohol wordt als oplosmiddel gebruikt, maar er bestaat tegenwoordig ook een niet-alcoholisch oplosmiddel. Bij deze methode gaat het deels om giftige oplosmiddelen, die niet volledig verwijderd kunnen worden. Olieën die op deze wijze zijn gewonnen, mogen niet inwendig gebruikt worden!

Gebruik en dosering

Ga voorzichtig om met etherische olieën: weet waarvoor je het gebruikt, maar vooral hoe je het moet gebruiken. Gebruik ze ook niet zomaar inwendig, tenzij dat voorgeschreven wordt. Je komt de naam ‘geperste olie’ ook weleens tegen. Hiermee wordt (meestal) niet etherische olie bedoeld die door persing verkregen is. Geperste olie is vaak olie voor culinair gebruik, meestal olie van zaad.

Er zijn verschillende soorten olieën verkrijgbaar, natuurlijke, deels natuurlijke en synthetische. 100% natuurlijke olieën hebben de beste werking. Echte natuurlijke rozenolie is duur, maar als je bedenkt dat er 60.000 rozen nodig zijn om 30 gram olie te produceren is dat eigenlijk niet zo vreemd!

De dosering wordt in druppels aangegeven. Deze olie is lichtgevoelig en moet dus ook in donkere flesjes bewaard worden. Zet ze op een koele en donkere plek en houd ze buiten bereik van kinderen.